หลักการและเหตุผล
ปัจจุบัน เด็กและเยาวชนไทยยังอ่านหนังสือน้อยกว่าเด็ก และเยาวชนประเทศกำลังพัฒนาอื่นๆ เช่น ฮ่องกง สิงคโปร์ เกาหลีใต้ค่อนข้างมาก (สถิติยูเนสโก้ คนไทย 1,000 คน ใช้กระดาษพิมพ์และเขียน 13.1 เมตริกตัน เมื่อเทียบกับคนฮ่องกง, สิงคโปร์ ที่ใช้กระดาษ 1,000 คนต่อ 98 เมตริกตัน) ส่วนหนึ่งอาจเพราะคนไทยจนกว่า แต่ส่วนหนึ่งเพราะคนไทยยังมีนิสัยรักการอ่านน้อยกว่า
โครงการคัดเลือกหนังสือดีที่เด็กและเยาวชนไทยควรอ่าน เป็นโครงการวิจัยต่อเนื่องจากโครงการวิจัยคัดเลือกหนังสือดี 100 เล่มที่คนไทยควรอ่าน โดยมีจุดมุ่งหมายการกระตุ้นให้เด็ก และเยาวชนไทยรักการอ่านหนังสือมากขึ้น และมีคู่มือในการอ่านหนังสือดี การรักการอ่านเป็นกระบวนการเรียนรู้ด้วยตนเองที่สำคัญ ผู้ที่สนใจเรื่องการปฏิรูปการศึกษาน่าจะถือว่า การส่งเสริมให้คนอ่านหนังสือมากขึ้น เป็นกิจกรรมส่วนสำคัญของการปฏิรูปการศึกษา การรักการอ่านนี้ จะมีผลถึงการปฏิรูปทางความคิด ความอ่านที่จะมีผลต่อการปฏิรูปทางเศรษฐกิจสังคมได้ต่อไป
หลักเกณฑ์ในการคัดเลือก
เป็นหนังสือเล่ม ประเภทบันเทิงคดี (นิทาน นิยาย เรื่องสั้น บทกวี) ที่เขียนขึ้นเอง โดยไม่จำกัดยุคสมัย
มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มีเนื้อหาสาระที่ส่งเสริมความเข้าใจชีวิตและสังคม เสริมสร้างภูมิปัญญา จินตนาการ และค่านิยมที่ดี มีศิลปะในการเขียนที่ดี มีความงาม ความไพเราะ ความสะเทือนอารมณ์ อ่านได้สนุกเพลิดเพลิน
มีเนื้อหา ท่วงทำนอง ภาพประกอบที่สามารถสนองความสนใจของนักอ่านกลุ่มเด็กและเยาวชนได้อย่างเหมาะสมกับวัย กระตุ้นจินตนาการและการเรียนรู้เกี่ยวกับชีวิตและโลกที่ผู้อ่านรู้สึกเชื่อมโยงด้วย
เป็นการวางพื้นฐานในการอ่านวรรณคดีที่เป็นแบบฉบับ (คลาสสิก) ของไทย หรือช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจชีวิตและสังคมวัฒนธรรมไทยทั้งในอดีตและปัจจุบันเพิ่มมากขึ้น
ประกาศวันที่ 21 กันยายน พ.ศ. 2543 โดยเรียงลำดับตามกลุ่มวัย, ประเภทหนังสือ และลำดับตัวอักษรของชื่อหนังสือในแต่ละกลุ่ม
1.) กลุ่มเด็กวัย 3-6 ปี
1.กระต่ายน้อยกับหินวิเศษ - สมบูรณ์ ศิงฆมานันท์
2.ขอแม่ให้ลูกนก - บุญสม เอรวารพ
3.ดอกสร้อยสุภาษิตประกอบภาพ - กรมศิลปากร
4.ต้นไม้ในสวน - ชีวัน วิสาสะ
5.ปลาบู่ทอง - กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ
6.ผีเสื้อกับผึ้งน้อย - อำนาจ เย็นสบาย
7.ฟ้าจ๋าอย่าร้อง - ส.พุ่มสุวรรณ
8.ยายกะตา - บุญสม เอรวารพ
9.รถไม้ของขวัญ - อิทธิพล วาทะวัฒนะ
10.เสือโค - หม่อมดุษฎี บริพัตร ณ อยุธยา, รัตนา อัตถากร
11.สำนึกของปลาทอง - วิรุณ ตั้งเจริญ
12.หนูมากับหนูมี - สมใจ ทิพย์ชัยเมธา
13.หนูอ้อกวาดบ้าน - อุไร ฟ้าคุ้ม
14.เอื้องแซะสีทอง นิยายการ์ตูนชาวเขา - วิชา พรหมจันทน์
15.อำเภออึกทึก - ดำรงศักดิ์ บุญสู่
2.) กลุ่มเด็กวัย 7-12 ปี (แบ่งตามประเภท เป็นนิทานภาพ กับนิยายเรื่อง)
2.1 กลุ่มนิทานภาพ
16. การ์ตูนประวัติบุคคลสำคัญ ป๋วย อึ๊งภากรณ์ - พรชมภู ราชทา, รุ่งโรจน์ แสงพันธุ์
17.ข้าวเขียวผู้เสียสละ - วิริยะ สิริสิงห
18.เด็กชายผู้ไม่ยอมเปิดหน้าต่าง - กานติ ณ ศรัทธา
19.ต้นไม้ - จารุพงษ์ จันทรเพชร
20.ตาอินกับตานา - เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์
21.นโมแห่งบ้านไม้ - อรุณ วัชระสวัสดิ์
22.นางในวรรณคดี - มาลัย
23.นิทานชาวเขา - สมศักดิ์ ศรีมาโนชน์, สุนทร สุนันท์ชัย
24.นิยายภาพ 4 เรื่อง 4 รส - เตรียม ชาชุมพร
25.นิทานภาพพุทธรักษา - ฐะปะนีย์ นาครทรรพ และคณะ
26.เปลือกหอยกับความสุข - มานิต ประภาษานนท์, สุธีรา สาธิตภัทร
27.ผึ้งน้อยในสวน - สิรินทร์ ช่วงโชติ
28.พระเวสสันดร - ปัณยา ไชยะคำ
29.ไม่อยากเป็นควาย - สายสุรีย์ จุติกุล, แสงอรุณ รัตกสิกร
30."เรณู-ปัญญา" เที่ยวรถไฟ - กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ
31.ลูกหงส์กตัญญู - พรจันทร์ จันทวิมล
32.เล่นกลางแจ้ง - ปรีดา ปัญญาจันทร์
33.สิงหโตเจ้าปัญญา - ถวัลย์ มาศจรัส
34.สุดสาคร และวีรชนในประวัติศาสตร์ไทย - ประยุต เงากระจ่าง
35.โสนน้อยเรือนงาม - มล.มณีรัตน์ บุนนาค
36.หนังสือชุดภาพประกอบคำบรรยาย และหนังสือชุดภาพและการ์ตูน - เหม เวชกร
37.หนังสือชุดภาพและการ์ตูน - สมควร สกุลทอง และประเทือง มุทิตาเจริญ
38.หนังสือภาพชุด ภาพวิจิตรวรรณคดี - นายตำรา ณ เมืองใต้
39.หนังสือภาพประวัติศาสตร์กรุงรัตนโกสินทร์ - กาญจนาคพันธุ์
2.2) กลุ่มนิทาน/นิยายเรื่อง
40.เขาชื่อเดช - กาญจนา นาคนันท์
41.ครูไหวใจร้าย - ผกาวดี
42.เชียงเหมี้ยง - คำหมาน คนไค
43.นกกางเขน - หลวงกีรติวิทย์โอฬาร และอร่าม สิทธิสารีบุตร
44.นิทานคติธรรม - แปลก สนธิรักษ์
45.นิทานชาดก ระดับประถม ฉบับกรมวิชาการ
46.นิทานไทย-พระยาอุปกิตศิลปสาร และหลวงศรีอมรญาณ
47.นิทานพื้นบ้าน - เต็มสิริ บุญยสิงห์
48.นิทานร้อยบรรทัด-กรมวิชาการ
49.นิทานสุภาษิต - สามัคยาจารย์สมาคม
50.นิทานอีสป - พระยาเมธาบดี
51.นิยายดาว - สิงโต ปุกหุต
52.พระพุทธเจ้าของฉัน - สันติสุข โสภณศิริ
53.พ่อแม่รังแกฉัน - พระยาอุปกิตศิลปสาร
54.เรื่องของม่าเหมี่ยว - สุมาลี
55.ลูกสัตว์ต่าง ๆ - ขุนสรรคเวทย์, นายกี่ กิรติวิทโยสาร ขุนศึกษากิจพิสัณห์
56.โลกของหนูแหวน - ศราวก
57.หนังสือชุดนิทาน - ส.พลายน้อย
58.หนังสือผจญภัยชุดค้นพบตนเอง (6 เล่ม) - นิคม รายยวา
59.หนังสือชุด เล่าเรื่องวรรณคดีไทย - กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ
60.อาณาจักรปลาทอง - ถนัดกิจ ปิณินทรีย์
61.อุดมเด็กดี - กีฬา พรรธนะแพทย์
3.) กลุ่มเด็กและเยาวชนวัย 13-18 ปี (แบ่งตามประเภทเป็น กวีนิพนธ์, เรื่องสั้น, นวนิยาย)
3.1) กวีนิพนธ์
62.ก็พอใจอยากจะรักให้นักหนา - ศักดิ์สิริ มีสมสืบ
63.คำหยาด - เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์
64.นักฝันข้างถนน - วารี วายุ
65.ใบไม้ที่หายไป - จิระนันท์ พิตรปรีชา
66.ม้าก้านกล้วย - ไพวรินทร์ ขาวงาม
67.มีรังไว้รักอุ่น - ศุ บุญเลี้ยง
3.2) เรื่องสั้น
68.100 ปี เรื่องสั้นไทย - สมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย
69.คือหญิงอย่างยิ่งนี้ รวมเรื่องสั้นบทกวีเกี่ยวกับผู้หญิง - สมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย
70.ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว - ท. เลียงพิบูลย์
71.รวมเรื่องสั้น - ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช
72.เรื่องสั้นคัดสรร - เสกสรรค์ ประเสริฐกุล
73.สิ่งมีชีวิตที่เรียกว่าคน - วินทร์ เลียววาริณ
74.เสาหินแห่งกาลเวลา รวมเรื่องสั้นศิลปินแห่งชาติ - สมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย
3.3) นวนิยาย
75.ข้าวนอกนา - สีฟ้า
76.เขี้ยวเสือไฟ - มาลา คำจันทร์
77.คนข้ามฝัน - ประชาคม ลุนาชัย
78.คือรักและหวัง - วัฒน์ วรรลยางกูร
79.คุณชาย - ว. วินิจฉัยกุล
80.คำอ้าย - ยงค์ ยโสธร
81.เจ้าพ่อ-เจ้าเมือง - อาจินต์ ปัญจพรรค์
82.ชีวิตของฉันลูกกระทิง - บุญส่ง เลขะกุล
83.เชิงผาหิมพานต์ - สุชีพ ปุญญานุภาพ
84.ดอกไม้บนภูเขา - สองขา
85.เด็กชายจากดาวอื่น - วาวแพร
86.เด็กชายชาวเล - พนม นันทพฤกษ์
87.บึงหญ้าป่าใหญ่ - เทพศิริ สุขโสภา
88.บูโนคนกลิ่นหญ้า - ภาคภูมิ ศิริอาชาวัฒนา
89.ปูนปิดทอง - กฤษณา อโศกสิน
90.ผีเสื้อและดอกไม้ - นิพพาน
91.พระจันทร์สีน้ำเงิน - สุวรรณี สุคนธา
92.มหกรรมในท้องทุ่ง - อัศศิริ ธรรมโชติ
93.เมืองนิมิต - เรียมเอง
94.ไม้ดัด - โบตั๋น
95.เรือกับรั้ว - เทพศิริ สุขโสภา
96.เรื่องเล่าจากดาวดวงหนึ่ง - พิษณุ ศุภ
97.ลำเนาป่า - ศิเรมอร อุณหธูป
98.เวลาในขวดแก้ว - ประภัสสร เสวิกุล
99.องคุลิมาล - สมัคร บุราวาศ
100.อมตะ - วิมล ไทรนิ่มนวล
ข้อมูล : วิทยากร เชียงกูล และคณะ, สารานุกรมแนะนำหนังสือดี 100 ชื่อเรื่องที่เด็กและเยาวชนไทยควรอ่าน. -- กรุงเทพฯ : สายธาร, 2544. 360 หน้า
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น